دو سالی می‌شود که دیگر خودرو به کشور وارد نمی‌شود. از همان زمان بود که بازار خودروهای خارجی رنگ خوشی را به خود ندیدند. قیمت‌ها به طرز بهت‌آوری صعودی شد و مشکلی را به مشکلات شرکت‌های واردکننده وارد کرد. علی‌رغم تلاش‌های بسیاری که برای ترخیص خودروهای دپو شده در گمرک انجام شد، هیچ‌کدام از این پیگیریها به نتیجه نرسید و واردات خودرو نهایتاً آزاد نشد. همچنان هیچ مصوبه‌ای هم برای آزادسازی این خودروها تنظیم نشده است و صاحبان خودروهای خارجی، دیگر امیدی ندارند که به خودروهای خود دست پیدا کنند.
طبق بیانات انجمن واردکنندگان خودرو، از ۱۲ هزار و ۷۰۰ دستگاه خودروی دپو شده در گمرکات در سال ۹۷ اکثریت آن‌ها، بدون هیچ مشکل قانونی ترخیص شدند. اما ۲۸۷۳ دستگاه دیگر همچنان در گمرک باقی‌مانده‌اند. مقامات مسئول، علت عدم ترخیص این خودروهای باقیمانده را، مشکلات قضایی می‌دانند که پس از طی فرآیند قانونی، امکان ترخیص برای آن‌ها وجود خواهد داشت. حدود ۷۰۰ دستگاه هم فاقد ثبت سفارش لازم بودند و به‌طور غیرقانونی وارد شدند.
ضمنا آخرین اخبار خودرو را می‌توانید در مجله همراه مکانیک دنبال کنید. ما درتلاش هستیم تا شما را از آخرین اخبار قیمت روز خودرو، اخبار جدید طرح فروش خودرو، آخرین اطلاعات و جزئیات خودروهای جدید در دنیا و اخبار خودروهای وارداتی، قیمت‌گذاری خودرو، خودروهای فرسوده و در یک کلام، تمام اخبار خودروهای داخلی و خارجی مطلع سازیم.
چرا خودروها ترخیص نمی‌شوند؟
دلایل گوناگونی برای عدم ترخیص این خودروها وجود دارد. مورد اول این است که قانون مدونی در خصوص ترخیص کالا و فرایندهای گمرکی وجود ندارد و با صدور بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی، مقررات مربوط به تجارت و واردات کالا دائماً تغییر می‌کند و همین موضوع ممنوعیت واردات خودرو به‌طور ناگهانی، بسیاری از واردکنندگان را در بهت و حیرت فرو برد و آن‌ها را دچار بلاتکلیفی کرده است. علاوه بر این گمرک هم از مسئولیت‌های بعد از ترخیص کالا شانه خالی می‌کند و عواقب بعد از آن را نمی‌پذیرد. ازاین‌رو این سازمان کنار کشیده و بخش اعظم خودروها، همچنان منتظر صدور مجوز قانونی برای ترخیص هستند.
از سوی دیگر به دلیل ناهماهنگی هرکدام از نهادهای مسئول مثل دفتر مقررات واردات و صادرات بانک مرکزی و وزارت صنعت معدن و تجارت، تنها بخش کوچکی از خودروها از گمرک ترخیص شدند.
گره محکم دیگری که در مسیر ترخیص خودروها وجود دارد، تفاوت قیمت دلار در فاصله واردات کالا تا مدت‌زمانی که کالاها در گمرک دپو شد‌ه‌اند است. بدون شک شرکت‌های واردکننده خودرو، حالا کالای خود را در بازار به قیمت روز دلار می‌فروشند. این شرکت‌های واردکننده، مدت‌ها قبل پول خود را از مشتری دریافت کرده‌اند. اما حالا که باید خودرو را ترخیص کنند، با قیمت جدید دلار روبرو هستند. ازاین‌رو بسیاری از مشتریان که توان پرداخت این تفاوت قیمت را نداشتند، ترجیح دادند که کلا قید خودروی خود را بزنند.
قسمت اعظم خودروهای دپو شده در گمرک که حدود ۳ هزار دستگاه را تشکیل می‌دهند. این گروه از خودروها، به دلیل مشکلات قضایی اجازه ترخیص ندارند. در حقیقت نه اجازه ورود به بازار را دارند و نه امکان ارجاع آن‌ها وجود دارد. ازاین‌رو مدت‌هاست که در گمرک مانده و خاک می‌خورند.
چه کسی کوتاهی می‌کند؟
بااینکه در ماهه‌ای اخیر تلاش‌هایی برای ترخیص خودروها از گمرک انجام شده است، اما هیچ‌کدام از این تلاش‌ها به نتیجه قطعی نرسید و درنهایت گمرک اجاره اجازه ترخیص خودرو را نمی‌دهد. بهمن‌ماه سال گذشته در جلسه هیئت دولت، با پیشنهاد ارائه‌شده در رابطه با تعیین تکلیف و ترخیص خودروهای مانده در گمرک موافقت شد. بااینکه در اردیبهشت‌ماه هم جلسه‌ای با حضور رئیس قوه قضاییه دادستان تهران و رئیس سازمان ثبت و اسناد و املاک در خصوص خودروهای دپو شده صورت گرفت، اما از نتیجه جلسه چیزی حاصل نشد و درنهایت پرونده برای بررسی بیشتر به دادستان تهران محول شد.
مدیر حوزه ریاست قوه قضاییه، در اواخر اردیبهشت‌ماه، درخواست‌نامه‌ای تنظیم کرد. علاوه بر این، نامه دادستان تهران در اواسط تیر، در کنار پیگیری‌های مکتوب صاحبان خودروها و نامه‌ای که معاون نظارت و هماهنگی امور دادسراها به معاون قضایی دادستان تهران نوشت، درنهایت هیچ‌کدام از این تلاش‌ها و پیگیریها راه به جایی نبرد و گرهی از مشکلات خودروهای انباشته در گمرک را باز نکرد.
سازمان استاندارد هم، به دلایل گوناگون مجوزهای لازم را مبنی بر تائید صلاحیت خودروهای باقیمانده در گمرک صادر نمی‌کند. حتی این موسسه، چندی پیش، شرایطی را برای تائید مجوز تعیین کرد که خود بهانه جدیدی برای عدم ترخیص خودروها به دست گمرک بود. بنابر، این شرایط درصورتی‌که شرکت واردکننده نسبت به واردات خودرو، مجوزهای لازم را از وزارت صمت اخذ نکند و ثبت سفارشات لازم را برای خودروهای فاقد ثبت سفارش انجام ندهد، هیچ خودرویی حق ورود به بازار را نخواهد داشت و در کنار این‌ها بانک مرکزی هم باید منشاء معتبر ارزی را تائید می‌کرد.
این‌ها در حالی است که تعدادی از این خودروها در این مدت به سازمان اموال تملیکی تحویل داده شد و مشکل را دوچندان کرد. این دسته از خودروها که به دلایل گوناگون ازجمله متروکه، قاچاق، ضبطی و … نتوانستند از گمرک مجوز بگیرند، باید با سازمان اموال تملیکی تعیین تکلیف شوند و این سازمان، بر اساس قوانین موجود، اقدامات موردنیاز را در خصوص این خودروها انجام دهد، تا تکلیف نهایی در مورد آن‌ها مشخص شود.
کلام آخر
در پایان قابل‌ذکر است که در حال حاضر اصلاً مشخص نیست که مقصر اصلی خودروهای باقیمانده در گمرک کیست وزارت صمت کوتاهی می‌کند یا گمرک و یا بانک مرکزی اما آنچه مشخص است این است که حتی اگر این تعداد اندک از خودروها بتوانند به طریق وارد بازار شوند بازار خودروهای خارجی را متعادل‌تر می‌شود. پیشنهاد می کنیم آخرین اخبار خودرو در این رابطه را از سایت های معتبری مثل همراه مکانیک دنبال کنید.
